Roślinne oczyszczalnie ścieków

Roślinne oczyszczalnie inaczej nazywane są naturalnymi, hydrobotanicznymi, hydrofitowymi lub korzeniowymi. Do ich wykonania wykorzystuje się wodolubne rośliny do czyszczenia ścieków. W procesie oczyszczania główne zadanie pełnią zawarte w glebie mikroorganizmy. Roślinne oczyszczalnie funkcjonują w oparciu o naturalne procesy, które na co dzień zachodzą w przyrodzie.

Oczyszczalnie roślinne udaje się stworzyć na każdym rodzaju podłoża. Ich wygląd można estetycznie wkomponować w otoczenie, stanowić będą wówczas atrakcję i dodatkową dekorację terenu. Wymagają znikomych nakładów na utrzymanie i eksploatację, a jeśli chodzi o techniczne wyposażenie, to mając rury z PVC, betonowe obręcze, zbiorniki, ewentualnie folię do wyłożenia czy pompę – nie potrzebne są dodatkowe materiały. Oczyszczalnia jest nawet w stanie utrzymywać się bez zasilania prądem.

Oczyszczalnie roślinne można określić jako niezwykle ekonomiczne i całkowicie przyjazne dla środowiska. Są bardzo dobrym rozwiązaniem w miejscach, w których położenie kanalizacji i podłączenie do zwykłej oczyszczalni jest kosztowne. Warto rozpatrzyć ich instalację na terenach wiejskich, przy gospodarstwach i firmach agroturystycznych, pensjonatach, zajazdach czy hotelach, ale także przy domkach jednorodzinnych, małych ośrodkach wczasowych – gdzie w ten sposób ekologicznie i tanio oczyści się ścieki.

Biorąc pod uwagę specyfikę wykorzystywanych roślin hydrofitowych, oczyszczalnia wykazuje największe możliwości oczyszczania latem, jednak w pozostałych okresach również świetnie spełnia swoje zadanie. Roślinność jest dobrym izolatorem, w związku z tym nawet pod śniegiem i w czasie mrozów nadal trwają procesy utleniania i redukowania ścieków.

Można wyróżnić 2 typy oczyszczalni, w zależności od konstrukcji gruntu i kierunku przepływu ścieków:

• z poziomym przepływem, gdzie ścieki płyną poziomo w sposób ciągły, od początku, ze wstępnie oczyszczającego je zbiornika, do końca,
• z pionowym przepływem, gdzie ścieki przesiąkają przez filtr gruntowy z powierzchni do dna. Dopływ podczyszczonych ścieków może regulować poprzez zastosowanie pompy.

Wyróżnia się także oczyszczalnie z recyrkulacją oraz z recyrkulacją i stawem, które dają możliwość kontroli oczyszczonych ścieków, nawadniania roślin, są odporne na zarastanie, przez co umożliwiają instalację konstrukcji w pobliżu drzew. Można stworzyć je w dowolnym kształcie, dopasowując do dysponowanej lokalizacji i powierzchni, oraz własnych preferencji.

Przykładowe elementy roślinnej oczyszczalni ścieków:

• Osadnik – to pierwszy etap, można go wykonać z kręgów betonowych lub z tworzywa sztucznego. Wstępnie podczyszcza ścieki, głównie z tzw. zawiesiny.
• Przepompownia – tu przepływają podczyszczone w osadniku ścieki. Najczęściej wykonuje się ją w studni, zbudowanej z kręgów betonowych. W przepompowni znajduje się pompa, przepompowująca ścieki na filtr roślinny. Przepompownia pełni jedynie funkcję hydrauliczną.
• Filtr roślinny – zbudowany jest z trzech warstw ułożonych poziomo: pierwszej z grubszego żwiru (ok. 20 cm), z drenażem zbierającym gromadzące się oczyszczone ścieki, drugiej warstwy (30 cm), składającej się z grubszego żwiru bądź gruboziarnistego piasku oraz trzeciej warstwy, organicznej (20 cm), która obsadzona jest roślinnością. Właśnie na tej ostatniej warstwie umieszczone są rury kanalizacyjne, które rozprowadzają ścieki z przepompowni.

Nieczystości dopływają na filtr cyklicznie, kilka razy w ciągu doby. Po rozprowadzeniu, rozpoczyna się ich powolny przepływ przez poszczególne warstwy i następuje oczyszczanie, które odbywa się głównie z udziałem mikroorganizmów, systemu korzeniowego oraz gleby. Ta struktura sprawia, że odpływ z filtra roślinnego spełnia wymagania, które stawiane są ściekom oczyszczonym.

Roślinne oczyszczalnie z łatwością usuwają związki azotu oraz fosforu, bardzo dobrze oczyszczając wodę. Badania dowodzą, iż mogą także skutecznie eliminować mikroorganizmy patogenne, jak np. bakterie E.coli, campylobacter, clostridium, salmonella czy yersinia. Jest to bardzo istotne zwłaszcza w przypadku niewielkich oczyszczalni, działających przy domach jednorodzinnych czy gospodarstwach.